Η αναζήτηση, η Ανατροπή και η Αναλαμπή

Του Νίκου Θέμελη

Η Αναζήτηση

Έξι πρόσωπα αφηγούνται ισάριθμες ιστορίες και συνθέτουν συγχρόνως την περιπέτεια ζωής του κεντρικού ήρωα και των σχέσεών τους μαζί του. Σχέσεις εξουσίας και δεσμοί καταπίεσης, αλλά και σχέσεις φιλίας και έρωτα, ελευθερίας και δημιουργίας.

Σ' έναν κόσμο που φεύγει και σ' έναν κόσμο που έρχεται, στα τέλη του περασμένου αιώνα και στις αρχές του 20ου, κάποιοι αναζητούν καινούριες απαντήσεις, συγκρούονται για τις ιδέες τους, κυνηγούν προσωπικά και συλλογικά οράματα.

Πρόσωπα που κουβαλούν την ιστορία των προγόνων τους και αποφασίζουν να γράψουν τη δική τους. Χαράζουν μόνοι τους το δρόμο τους, πιστεύουν σε αξίες, δημιουργούν, μπορούν ν' αντλούν δύναμη ακόμα κι όταν όλα τους έρχονται ανάποδα. Στάσεις ζωής και πάθη μιας ζωής, γνώση και ημιμάθεια, άλλοτε τους πάνε μπροστά κι άλλοτε τους βασανίζουν.

Άλλοι αντιλαμβάνονται τον κόσμο χωρίς σύνορα και άλλοι στον μικρόκοσμό τους ξέρουν να ζουν ειρηνικά κι αδελφωμένα, αντάμα με αλλόθρησκους κι αλλοεθνείς, το δικό τους παραμύθι.

Η Ανατροπή

Λίγο πριν το γύρισμα του 1900, ενώ η αστική τάξη διευρύνει την ακτινοβολία της και την ισχύ της, οι αυτοκρατορίες που απλώνονται στη χερσονήσου του Αίμου μέχρι ψηλά στη Νότιο Ρωσία, αμφισβητούνται από κάθε λογής κινήματα. Κινήματα απελευθέρωσης από δυνάστες ή κατακτητές, από αλλοεθνείς ή αλλόδοξους, απ' οτιδήποτε κρατάει τον κόσμο δεμένο στο χθες, στο τέλμα, στην υποταγή, πνίγει τις ικανότητές του και κάθε φωνή για ελευθερία και δικαιοσύνη.

Στον κόσμο αυτό, μια γυναίκα αποφασίζει το δικό της μακρύ δρόμο για μια ζωή που θέλει η ίδια να ορίζει με τα αισθήματά της, τις ιδέες της και τις επιλογές της. Μια ζωή που η μία ανατροπή διαδέχεται την άλλη, μαζί με τις ανατροπές που παρασέρνουν έθνη και κοινωνίες. Μια ζωή που υφαίνεται μέσα από τις σχέσεις της με πέντε άνδρες. Πέντε άνδρες είδωλα μιας άλλης εποχής, κάποιοι μπορεί να υπάρχουν και σήμερα ακόμη.

Η Αναλαμπή

Η ιστορία μιας οικογένειας που θέλει να προκόψει, ν' ανεβεί κοινωνικά, να ορίσει την ταυτότητά της με την αστική τάξη στην οποία ανήκει.

Το μεγάλο μυστικό της οικογένειας που σέρνεται πάνω από τριάντα χρόνια και τη σφραγίζει.

Η ζωή του γόνου της οικογένειας, ο μυστικός του κόσμος, σχέσεις πατροπαράδοτες και σχέσεις ασυνήθιστες υφαίνουν τη δική του περιπέτεια.

Δρόμοι ζωής, που αναμετρώνται με τη Μεγάλη Ιδέα, το Διχασμό, τη Μικρασιατική Καταστροφή, ξετυλίγονται στην Πάτρα, στην Αθήνα, στον Πειραιά, στο Βερολίνο.

Η ιστορία μιας κοινωνίας από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι το Μεσοπόλεμο.

Τα προσωπικά όνειρα, τα πάθη και οι ευαισθησίες των ηρώων, αλλά κι η ελπίδα, η προσπάθεια για έναν κόσμο καλύτερο, πιο δίκαιο σε μια ανήμπορη δημοκρατία, σε μια αδύναμη κοινωνία.

Όλα μια αναλαμπή, μία μεγάλη αναλαμπή με αρχή και τέλος.

Άλλη μια τριλογία, πιο «αυστηρή» αυτή τη φορά, εννοώ ότι οι ιστορίες των τριών βιβλίων συνδέονται με έναν πιο ευδιάκριτο τρόπο.

Μια φορά, πριν πολλά χρόνια, είχα επισκεφτεί τον Χατζησοφιά και είδα στη βιβλιοθήκη του την Ανατροπή, το 2^ο βιβλίο της τριλογίας.

Είχε γίνει ντόρος για την Αναζήτηση και την Ανατροπή – η Αναλαμπή δεν είχε βγει ακόμα - αλλά, πρέπει να το αναγνωρίσω, με αποθάρρυνε ο μεγάλος όγκος τους (αν και μάλλον πρέπει να είναι χοντρές οι σελίδες γιατί καμιά 500αριά σελίδες που έχουν τα βιβλία αυτά έχουν και άλλα βιβλία) και δεν είχα διαβάσει κανένα.

Αφού όμως το είχε ο Χατζησοφιάς είπα να το πάρω να το διαβάσω. Μου άρεσε τόσο πολύ που το αγόρασα και εγώ να το ‘χω (μου αρέσει, μου άρεσε τελοσπάντων, να βλέπω τα βιβλία στη σειρά στη βιβλιοθήκη μου) και αγόρασα να διαβάσω και την Αναζήτηση που είχε ήδη κυκλοφορήσει. Έτσι η σειρά με την οποία διάβασα την τριλογία ήταν 2^ο – 1^ο & 3^ο βιβλίο.

Ο Νίκος Θέμελης ήταν πολύ καλός συγγραφέας τελικά (γράφω «ήταν» γιατί πέθανε το 2011) και έγινε ο αγαπημένος μου από όλους τους Έλληνες.

Πρέπει να είχε πολλές γνώσεις για τον ελληνισμό της διασποράς, ιδίως εκεί στα πέριξ της Ρουμανίας τον 18^ο -  19^ο αι. (των παραδουνάβιων ηγεμονιών όπως λέμε για την εποχή εκείνη), γιατί είδα ότι και σε άλλα βιβλία αυτό ήταν το «φόντο» της κάθε ιστορίας.

Εμένα πάντως μου άρεσε και ο τρόπος γραφής του Θέμελη και οι πληροφορίες για τον τόπο και την εποχή στην οποία αναφέρεται.