Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου 2013

Τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά των παιδικών μου χρόνων (μέρος ΙΙ)



Η περίοδος των γιορτών άρχιζε φυσικά όταν έκλεινε το σχολείο.
Τις μέρες πριν το κλείσιμο όλη μαζί η τάξη έλεγε χριστουγεννιάτικα τραγούδια (ξέρετε τώρα, «Ω Έλατο», «Χιόνια στο Καμπαναριό» και τέτοια) και έτσι οι κακόφωνοι και εκείνοι που δεν μπορούσαν να μάθουν τα τραγούδια (υπήρχαν και τέτοιοι) καλύπτονταν απ’ την τάξη.
Περιμέναμε πως και πως τη γιορτούλα του σχολείου αλλά απ’ την άλλη κανένας δεν ήθελε και να πει τραγούδι στη γιορτή.
Εγώ ανέκαθεν ήμουν ντροπαλός και τα έχανα μπροστά σε κόσμο (και γενικά δεν είμαι καλός στον προφορικό λόγο, στο πανεπιστήμιο οι μεγαλύτερες και πιο παταγώδεις αποτυχίες μου ήταν σε προφορικές εξετάσεις – θυμάμαι σε ένα μάθημα έμεινα μόνο εγώ απ’ όλο το έτος) και παρακαλούσα κάθε φορά στις γιορτές, την 25η Μαρτίου και την 28η Οκτωβρίου, να μην είμαι ανάμεσα σ’ αυτούς που θα πουν τραγούδι.
Κάποιος απ’ τους μαθητές ντύνονταν Άι Βασίλης (ούτε αυτό ήθελα να το κάνω και ευτυχώς δεν με προτιμούσαν οι δάσκαλοι λόγω έλλειψης των κιλών βάρους με τα οποία είναι ταυτισμένος ο εν λόγω άγιος), έβαζε βαμβάκι στα μάγουλα και έπαιρνε ένα τσουβάλι μέσα στο οποίο έβαζε διάφορα μικροδώρα και εμφανίζονταν στην τάξη προκαλώντας τον ενθουσιασμό (όχι, το γέλιο σήμα-κατατεθέν του, χο-χο-χο, ήταν άγνωστο τότε).
Τα χρόνια εκείνα εκτρέφαμε και γουρούνι! Βέβαια!
Το αγοράζαμε μικρό και το μεγαλώναμε ως τα Χριστούγεννα οπότε και γινόταν καμιά 200ριά κιλά.
Ακούω για τη γουρνοχαρά στα καμποχώρια της Θεσσαλίας που προφανώς είναι τα χοιροσφάγια αλλά δεν γνωρίζω αυτό το έθιμο απ’ το χωριό μου. Τα χοιροσφάγια ήταν βέβαια κάτι σαν μικρό πανηγύρι αλλά έθιμο «γουρνοχαρά» δεν είχαμε.
Πολύ δημοφιλείς ήταν τότε οι τσιγαρίδες. Οι τσιγαρίδες ήταν το κομμάτι κρέας που έμενε όταν έλιωνες το λίπος του χοιρινού και συνήθως τις συνόδευες με βρασμένο πράσο.
Το πράσο ήταν το λαχανικό των Χριστουγέννων αφού περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο συνόδευε το χοιρινό κρέας.
Η μάνα μου συνήθιζε να κάνει και λουκάνικα από το χοιρινό. Χρησιμοποιούσε τα έντερα του γουρουνιού (το «απέξω» στα λουκάνικα που αγοράζουμε σήμερα είναι νομίζω τεχνητό).
Έβραζε κομματάκια χοιρινού και γέμιζε μ’ αυτά τα έντερα μαζί με μπόλικο πράσο και τα κρεμούσε έξω απ’ το σπίτι για να στεγνώσουν απ’ τον παγωμένο αέρα.
Γούστα βέβαια είναι αυτά, αλλά για μένα τα λουκάνικα εκείνα ήταν νοστιμότατα, ιδίως μέσα στη σόμπα σ’ ένα ταψάκι χωρίς τίποτε άλλο.
Χαμένο δεν πήγαινε ούτε το λίπος του χοιρινού, η λίπα, που την κρατούσαν σε μεγάλα δοχεία και τη χρησιμοποιούσαν αντί για λάδι όλο το χρόνο.
Δεν ξέρω πολλές τεχνικές λεπτομέρειες, αλλά σφράγιζαν το δοχείο, πάλι με λίπος, και έτσι αεροστεγές μπορούσε να διατηρηθεί.
Συνεχίζεται…

1 σχόλιο:

  1. Πολύ ταυτόσημα βιώματα έχουμε φίλε μου!!! Σχολικές γιορτές γεμάτες απο χαρά και προσμονή για τίς διακοπές των γιορτών!!! Θυμάμαι πώς εμένα μ' έντυσαν Άγιο Βασίλη, στον παιδικό σταθμό του χωριού μου, που τότε την λέγαμε "σχολή" και έχω φωτογραφίες απο τότε καθώς και απο ποιήματα που απήγγειλα, μέχρι την Πέμπτη Δημοτικού που έμενα στο χωριό!!! Για να με ντύσουν Αη Βασίλη, μου είχαν βάλει ένα κόκκινο μπουφάν και κόκκινες μπότες που πήραν απο ένα κορίτσι και στο κεφάλι αντί για κάπα ένα τρίγωνο καπέλο με ένα αστέρι!!! Έδωσα μάλιστα και τα δώρα στα άλλα συνομήλικα παιδάκια!!! Στην Αθήνα απο την Στ΄Δημοτικού και στο Γυμνάσιο, που ήμουν στο σχολείο, δέν είχα αντίστοιχη συμμετοχή στίς σχολικές γιορτές αλλά πήγαινα κάθε παραμονή στα κάλαντα για να πάρω χαρτζιλίκι, που λόγω φτώχειας μου ήταν απαραίτητο!!! Οι γιορτές στην Αθήνα δέν είχαν τον ίδιο συμβολισμό με αυτές του χωριού!!!
    Στο χωριό ήταν όλοι γνωστοί και αντάλλασσαν ευχές μεταξύ τους, ενώ στην Αθήνα όλα ήταν απρόσωπα και τυπικά!!! Επίσης στο χωριό οι γιορτές και κυρίως της περιόδου των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανίων, ήταν συναρπαστικές και με πολλές γλυκιές αναμνήσεις!!! Τα έθιμα και τα ήθη ήταν ζωντανά και το πνεύμα των γιορτών το ένιωθες μέσα απο την κοινωνική και οικογενειακή θαλπωρή!!!
    Θυμάμαι κι εγώ την γουρουνοσφαγία που ήταν δύσκολη καθώς το γουρούνι δέν καθόταν να το σφάξει ο χασάπης ή ο ιδιοκτήτης του!!! Πολλές προσπάθειες για να το σκοτώσουν και πολλές αποτυχίες στην προσπάθεια αυτή!!! Όμως με μία βαριοπούλα και με πολύ κόπο έπεφτε τελικά στον δήμιο του!!! Τότε μετά το Πάσχα κατά τον Μάη, αγοράζαμε το γουρουνάκι και το εκ τρέφαμε για να το μεγαλώσει και να γίνει μεγάλο γουρούνι για τίς γιορτές τον Δεκέμβρη!!! Απο το γουρούνι παίρναμε τα πάντα, κρέας, λίπος έντερα, συκωταριά!!!
    Το παραδοσιακό φαγητό ήταν το γέμισμα των εντέρων του γουρουνιού με το κρέας του και τα εντόσθια του για να το ψήσουμε στο ταψί και να το φάμε την ημέρα των Χριστουγέννων, τα περίφημα "μπουμπάρια"!!! Επίσης την δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων, τυλίγαμε λάχανο με χοιρινό κρέας στην κατσαρόλα και κόβαμε το "Χριστόψωμα", το φαγητό αυτό το λέμε "γιαπράκια"!!! Το υπόλοιπο του γουρουνιού το λίπος ή ξίγκι με μικρά κομμάτια κρέας τα αποθηκεύαμε σε δοχεία πλαστικά και αφού είχαν πριν βραστεί το συντηρούσαμε στο ψυγείο!!! Αυτό λεγόταν τσιγγαρίδες και το χρησιμοποιούσαμε σε τηγανιτά αυγά και στα χόρτα ή "λάχανα" και γινόταν χορταστικά και εύγευστα!!! Ακόμα τα πόδια και το κεφάλι του γουρουνιού τα κάναμε σούπα σαν τον πατσά!!! Αυτά είναι τα εδέσματα που με μεγάλωσαν και εκτός απο τίς τσιγγαρίδες υπάρχουν και σήμερα στο μενού των γιορτών, στο χωριό μου!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή