Κόρη της Μοίρας

Το μυθιστόρημα αυτό είναι μέρος μιας τριλογίας μαζί με το «Φωτογραφία σε Σέπια» και «Το σπίτι των Πνευμάτων» της Ιζαμπέλ Αλιέντε (ή πιο σωστά Αγέντε).

Αν το δεις με βάση τα γεγονότα που περιγράφονται και τα πρόσωπα που συμμετέχουν, η σειρά των βιβλίων είναι 1^ο το «Κόρη της Μοίρας», 2^ο το «Φωτογραφία σε Σέπια» και 3^ο το «Το σπίτι των Πνευμάτων».

Εγώ τα διάβασα με εντελώς ανάποδη σειρά, 3^ο-2^ο-1^ο, αλλά δεν έχει και τόση σημασία τελικά.

Και δεν έχει και τόση σημασία γιατί το Σπίτι των Πνευμάτων δεν συνδέεται και τόσο πολύ με τα άλλα δύο και εγώ τουλάχιστον το θεωρώ ανεξάρτητο μυθιστόρημα.

Υποπτεύομαι ότι την ίδια γνώμη με μένα έχει και η ίδια η Αλιέντε γιατί έγραψε πρώτο το Σπίτι των Πνευμάτων το 1982, είδε μάλλον ότι είχε πολύ μεγάλη επιτυχία (και να μην το διαβάσατε δεν μπορεί, θα το ακούσατε) και συνέχισε μετά από πολλά χρόνια, το 1999 & το 2000 με τα άλλα δύο.

Η ιστορία λοιπόν ξεκινάει στο μακρινό (και εξωτικό όπως το ακούμε) Bαλπαραΐσο της Xιλής. Εκεί ζει η πρωταγωνίστρια, η Ελίζα Σόμερς.

Η Ελίζα λοιπόν είναι υιοθετημένη από μια πλούσια οικογένεια Άγγλων που ζουν εκεί (στην πορεία του βιβλίου όμως αποκαλύπτεται ότι είναι παιδί ενός ανύπαντρου θείου της οικογένειας, καπετάνιου που όλο ταξιδεύει).

Στα 18 της όμως η Ελίζα ερωτεύεται (όχι και τόσο πρωτότυπο αυτό) έναν πάμπτωχο νεαρό (ούτε και αυτό ιδιαίτερα πρωτότυπο), τον Χοακίν Αντιέτα.

Μιλάμε για το 1849 και ο φτωχός, πλην τίμιος (;) νέος την κάνει για την Καλιφόρνια στην οποία εκείνη τη χρονιά ανακαλύπτεται χρυσάφι το οποίο τραβάει κόσμο και κοσμάκη εκεί, όπως το ώριμο σύκο τις σφήκες.

Αν και να πω την αλήθεια δεν θυμάμαι το λόγο για τον οποίο ο Χοακίν την κοπάνησε για την Καλιφόρνια, υποθέτω όμως πως πήγε εκεί για να πιάσει την καλή και να μπορέσει όταν επιστρέψει πλούσιος να ζητήσει το χέρι της Ελίζας.

Για ποιον άλλον λόγο να πήγε στην Καλιφόρνια, στο μυαλό της Αλιέντε δεν είμαι αλλά αυτός πρέπει να ήταν ο λόγος.

Η Ελίζα, ολίγον έγκυος, μπαρκάρει και αυτή λαθρεπιβάτισσα σε άλλο πλοίο για την Καλιφόρνια για να το βρει.

Τη βοηθάει ένας νεαρός Κινέζος γιατρός, ο Tάο Tσι'έν, και ανάμεσά τους αναπτύσσεται μια «συμπάθεια».

Στο βιβλίο δεν αναφέρεται ξεκάθαρα και δεν είναι ότι είχα διαβάσει ήδη το επόμενο βιβλίο, τη Φωτογραφία σε Σέπια όπου ο Τάο και η Ελίζα είναι παντρεμένοι, αλλά πολύ μυαλό και φαντασία δεν θέλει: ανάμεσά τους αναπτύσσεται ένα ειδύλλιο.

Η Ελίζα ξεμπαρκάρει στο Σαν Φρανσίσκο (ξέχασα να γράψω ότι απ’ τις κακουχίες του ταξιδιού στο αμπάρι του πλοίου, αποβάλει και χάνει το παιδί της) και ντυμένη σαν άνδρας αρχίζει να ψάχνει τον καλό της, προσποιούμενη τον μικρό του αδελφό, Ελίας.

Είναι που είναι ακόμα παρθένα και γη της ελευθερίας η Καλιφόρνια, είναι και η Ελίζα ντυμένη σαν άνδρας και γυρνάει με το άλογο εδώ και εκεί, γεγονός είναι ότι η Ελίζα γνωρίζει μια ελευθερία και μια ανεξαρτησία που ούτε καν υποψιαζόταν ότι υπήρχε όταν ζούσε στο αυστηρό περιβάλλον της οικογένειάς της, στην, όσο να ‘ναι, συντηρητική κοινωνία της Χιλής.

Τα χρόνια περνάνε, η μνήμη του Χοακίν Αντιέτα αρχίζει να ξεθωριάζει στο μυαλό της Ελίζας η οποία, γνωρίζοντας για πρώτη φορά στη ζωή της ελευθερία και ανεξαρτησία, καταλήγει να αναρωτιέται αν τελικά αξίζει να βάλεις σαν σκοπό της ζωής σου να υπηρετείς και να ζεις μόνο για έναν άνθρωπο ακόμα και αυτός είναι ο μεγάλος έρωτας της ζωής σου.

Πώς να δώσει λύση η Αλιέντε που προφανώς ούτε τις ρομαντικές ψυχές που τη διαβάζουν θέλει να κακοκαρδίσει αλλά ούτε και το κεντρικό μήνυμά της που είναι η ελευθερία της γυναίκας να απαρνηθεί (εκτός του ότι το γράφει και η ίδια στον πρόλογο το πρόσεξα και εγώ στα βιβλία της που διάβασα): οι ηρωίδες της είναι πάντα γυναίκες που ενώ στην αρχή είναι καταπιεσμένες ζώντας σε πουριτανικές κοινωνίες, σταδιακά απελευθερώνονται και γίνονται αυτό που λέμε ανεξάρτητες.

Πώς να δώσει λοιπόν λύση στο δίλλημα, για να μην ξεχνιόμαστε, η Αλιέντε, επινοεί μια περίεργη τροπή στην ιστορία της: ο ευγενικός και συνεσταλμένος Χοακίν Αντιέτα έχει μεταμορφωθεί στην Καλιφόρνια στον διαβόητο ληστή Χοακίν Μουριέτα.

Βέβαια στην ιστορία μας ο Μουριέτα πότε παρουσιάζεται σαν αιμοσταγής δολοφόνος και πότε σαν ευγενής Ρομπέν των Δασών αλλά αυτό δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία αφού η Ελίζα δεν τον συναντάει ποτέ.

Μία ομάδα καταδίωξης σκοτώνει τον Μουριέτα και του κόβει το κεφάλι σαν απόδειξη καθότι επικηρυγμένος (ο Μουριέτα φυσικά).

Η Ελίζα πιστεύει ότι ο Μουριέτα ήταν ο πρώην καλός της, Αντιέτα, και για της φύγει η αμφιβολία πάει να δει το κομμένο κεφάλι του ληστή, συνοδευόμενη από τον Κινέζο φίλο της.

Αν και η Αλιέντε δεν μας το λέει ξεκάθαρα, απ’ την τελευταία φράση του βιβλίου, τα λόγια της Ελίζας «Τώρα είμαι ελεύθερη», συμπεραίνουμε ότι έτσι ήταν τελικά, οπότε πάει ο φουκαράς ο Χοακίν Αντιέτα.

Ήταν ένα καλό μυθιστόρημα, ίσως όχι το καλύτερο της Αλιέντε όπως αυτοδιαφημιζόταν, αλλά καλό.

Έχει και αρκετά στοιχεία για την εποχή που μ’ αρέσουν, πετυχαίνει να περιγράψει μια χαρά τους χαρακτήρες, αλλά πάντως το Σπίτι των Πνευμάτων δεν το φτάνει.

Και αν κάποιος θέλει να αρχίσει με την Αλιέντε, το Σπίτι των Πνευμάτων θα του συνιστούσα.