Πάλι με καθυστέρηση θα γράψω σήμερα αφού ήθελα τα σημερινά να μην απέχουν και πολύ με την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου.
Και μ’ αυτά που συμβαίνουν στην Κύπρο (αλλά και στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια), πολλοί θα νομίζουν ότι τελικά ο φιλελληνισμός είναι ένας μύθος.
Μύθος; Λάθος! Ο φιλελληνισμός υπήρχε και υπάρχει.
Το ξέρετε ότι η λέξη «φιλέλληνας» υπάρχει σχεδόν σε όλες τις γλώσσες του κόσμου; Αν γράψετε philhellene στα αγγλικά δεν θα σας το κοκκινίσει η αυτόματη διόρθωση.
Αντίθετα «φιλοάγγλος», «φιλογερμανός», «φιλοπακιστανός» ή ότι άλλο, δεν υπάρχει.
Ε, κάποιος λόγος θα υπάρχει. Η γλώσσα είναι συμβολισμός. Υπάρχουν λέξεις μόνο αν έχουν το «αντίκρυσμά» τους σε κάποια υφιστάμενη έννοια. Λέμε «καρέκλα» επειδή υπάρχει αυτό το πράγμα με τα τέσσερα πόδια, η καρέκλα.
Αν και ο όρος «φιλέλληνας» είναι πολύ ευρύς, συνήθως τον συνδέουμε με την ελληνική επανάσταση του 1821 και με τους ξένους υπηκόους που βοήθησαν με τον ένα ή άλλο τρόπο το επαναστατημένο ελληνικό έθνος τότε.
Ο πιο συνηθισμένος, αλλά και ο πιο συγκινητικός, τρόπος να βοηθήσουν την ελληνική επανάσταση ήταν να καταταγούν εθελοντές και να αποδείξουν τον φιλελληνισμό τους στο πεδίο της μάχης.
Τι πιο συγκινητικό απ’ το να αφήσεις τη βόλεψή σου και να ρισκάρεις τη ζωή σου, ή και να τη θυσιάσεις, για κάτι που δεν είσαι υποχρεωμένος; Αλλιώς θα ήταν π.χ. αν ήταν υποχρεωμένοι να καταταγούν ή αν πολεμούσαν για τη δική τους πατρίδα.
Και μάλιστα την εποχή εκείνη, με τόση δυσκολία στη μετακίνηση εξαιτίας των μεγάλων αποστάσεων, των οικονομικών επιβαρύνσεων ή και των απαγορεύσεων των αρχών των πατρίδων τους ή άλλων χωρών απ’ όπου έπρεπε να περάσουν.
Οι καταγεγραμμένοι φιλέλληνες, με αυτήν την έννοια, είναι περίπου 940 και προηγούνται όσοι προέρχονται, ναι και ας μας φαίνεται παράξενο σήμερα, από τις γερμανικές χώρες (η ενοποίηση της Γερμανίας έγινε 50 χρόνια μετά την έκρηξη της ελληνικής επανάστασης). 342 λοιπόν Γερμανοί καταγράφηκαν ότι πολέμησαν στην Επανάσταση με το μέρος των Ελλήνων.
Πάρα πολλοί από τους φιλέλληνες πολεμιστές σκοτώθηκαν στην καταστροφική μάχη του Πέτα, στην Άρτα, το 1822.
Η συντριβή οφειλόταν εν πολλοίς στην εγκατάλειψη του πεδίου της μάχης ενός από τους Έλληνες οπλαρχηγούς, τον Γώγο, που προσχώρησε στη συνέχεια στους Τούρκους.
Η ιστορία μας έχει Μαραθώνες και Θερμοπύλες, αλλά έχει και Εφιάλτες και Γώγους. Τι να κάνουμε; Έτσι είναι. Δεν φταίνε συνέχεια οι ξένοι για ότι κακό μας συμβαίνει.
Πέρα όμως από τους φιλέλληνες που συμμετείχαν στα πολεμικά πεδία υπήρξαν και άλλοι που βοήθησαν με άλλους τρόπους την ελληνική υπόθεση. Ο Βίκτορ Ουγκό, ο Αλεξάντρ Πούσκιν, ο Τζωρτζ Κάνινγκ είναι μερικοί μόνο από τους γνωστότερους.
Αλλά φυσικά εκείνος που δεν είναι υπερβολή αν πούμε ότι άλλαξε τον ρου της ελληνικής επανάστασης ήταν ο Λόρδος Βύρωνας. Σε βαθμό που ο ίδιος ο Μέτερνιχ, ας πούμε ο κακός της εποχής, διαμήνυσε στον Σουλτάνο: «Δεν θα μπορούμε στο μέλλον να σας βοηθήσουμε όπως πριν. Δυστυχώς, μεσολάβησε το Μεσολόγγι» - αναφερόταν όχι μόνο στα γεγονότα του Μεσολογγίου αλλά και στον θάνατο εκεί του Λόρδου Βύρωνα.
Ο Λόρδος Βύρωνας δεν ήταν κανένας τυχαίος στην εποχή του. Ήταν πασίγνωστος ποιητής και ποτέ άλλοτε ένας άνθρωπος με τον θάνατό του δεν έκανε τόσα πολλά για μια υπόθεση, όσο ο θάνατος του Λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι, που ξεσήκωσε ένα τεράστιο κύμα φιλελληνισμού και συμπαράστασης στην Ευρώπη. Όλα τα υπόλοιπα, ο τρόπος ζωής του Βύρωνα, οι ιδιοτροπίες του κ.λπ., είναι άλλου παπά ευαγγέλιο και δεν πρέπει να μας ενδιαφέρουν όταν το ζητούμενο είναι ο φιλελληνισμός.
Για να επανέλθω στο θέμα μας, πολύ φοβάμαι ότι ο ελληνικός ξεσηκωμός θα πήγαινε στράφι (φροντίσαμε και εμείς οι ίδιοι με τον εμφύλιό μας) χωρίς την επέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων με τη ναυμαχία του Ναβαρίνου, έστω και αν χαρακτηρίστηκε από τις ίδιες Δυνάμεις προς τον Σουλτάνο ως «θλιβερή παρεξήγηση» για να δικαιολογήσουν την επέμβασή τους (φαντάζομαι οι «αντιιμπεριαλιστές» της εποχής θα χαρακτήριζαν το γεγονός «απροκάλυπτη επέμβαση στα εσωτερικά άλλου κράτους»), ή χωρίς τα δάνεια της Επανάστασης και τη διπλωματική βοήθεια των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών της εποχής.
Ο φιλελληνισμός όμως δεν αφορά μόνο της περίοδο της ελληνικής επανάστασης.
Για μένα, πραγματικοί φιλέλληνες είναι οι μαθητές και οι καθηγητές απ’ τη Μούρθια της Ισπανίας που έφτιαξαν ένα βίντεο με το οποίο ευχαριστούν την Ελλάδα για τη συνεισφορά της στον παγκόσμιο πολιτισμό και οι πολλές χιλιάδες των ξένων που διαδηλώνουν και συμπαραστέκονται με κάθε τρόπο στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, ξέρετε γιατί;
Δεν το κάνουν για να συμπαρασταθούν σε μια οποιαδήποτε χώρα που μαστίζεται από την οικονομική κρίση. Μην έχετε αμφιβολία ότι αν στη θέση της Ελλάδας ήταν μια οποιαδήποτε άλλη χώρα, δεν θα προκαλούσε αυτές τις εκδηλώσεις υποστήριξης.
Όμως αυτοί οι ξένοι άνθρωποι το κάνουν για την Ελλάδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου