Σαν σήμερα: 26 Ιουνίου 1896, ανοίγει ο πρώτος κινηματογράφος στις ΗΠΑ (ή Είναι κάτι νύχτες με φεγγάρι μες τα θερινά τα σινεμά…).

Στον απόηχο της πρόκρισης της εθνικής μας στους «16» του Μουντιάλ, να αναφέρουμε μια επέτειο: σαν σήμερα, στις 26 Ιουνίου 1896, ανοίγει ο πρώτος κινηματογράφος στις ΗΠΑ και αυτό ήταν η απαρχή για τη γέννηση ενός φαινομένου.

Γιατί μπορεί για πολλούς ο κινηματογράφος να μην είναι και τόσο σοβαρό πράγμα, ξέρω όμως πολλούς ανθρώπους που το σινεμά είναι απ’ τα σημαντικότερα πράγματα στη ζωή τους (και αυτό δεν είναι υπερβολή).

Ο κινηματογράφος αποκαλείται και έβδομη τέχνη (η γλυπτική, η ζωγραφική, ο χορός, η αρχιτεκτονική, η μουσική και η λογοτεχνία είναι οι υπόλοιπες έξι) και για μένα, αν και βρίσκομαι κάπου στο μέσον της «κινηματογραφοφιλίας» - ούτε και φανατικός σινεφίλ αλλά ούτε και αδιάφορος προς το «φαινόμενο» είμαι - ο κινηματογράφος είναι πραγματικά τέχνη.

Είχαμε που λέτε στο πανεπιστήμιο ένα μάθημα για την ιστορία του κινηματογράφου.

Αν και ήξερα ήδη, πάνω κάτω, για μία εφεύρεση του Έντισον που ήταν πρόδρομος (η εφεύρεση) στην όλη υπόθεση, στο μάθημα εκείνο άκουσα για πρώτη φορά για τους Γάλλους αδελφούς Λιμιέρ που ήταν από τους πρωτοπόρους του κινηματογράφου, κάπου στα τέλη του 19^ου αι.

Εκεί επίσης άκουσα για πρώτη φορά το όνομα του Αμερικανού Ντέιβιντ Ουόρκ Γκρίφιθ που θεωρείται απ’ τους κορυφαίους πρωτοπόρους κινηματογραφιστές (αλλά, έτερον εκάτερον, πρέπει να ήταν κρυφορατσιστόμουτρο) και εκεί είδα και ένα μέρος από την πιο γνωστή του ταινία «Η γέννηση ενός έθνους» που θεωρήθηκε υπερπαραγωγή στην εποχή της. Εντάξει, μην φανταστείτε καμιά υπερπαραγωγή όπως την εννοούμε σήμερα, για το 1915 μιλάμε.

Πληροφοριακά να γράψω ότι, από άποψη εισπράξεων, η πιο επιτυχημένη ταινία όλων των εποχών είναι το «Avatar», το οποίο οφείλω να ομολογήσω πως ούτε που το είχα ακούσει πριν.

Επειδή όμως (σχεδόν) όλα τα πράγματα έχουν μια εξήγηση σ’ αυτή τη ζωή, το «Avatar» έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 16 Δεκεμβρίου 2009 ενώ εγώ τότε  ταξίδευα ήδη για τρίτη μέρα σε κόσμους μακρινούς (για όσους ξέρουν την ιστορία μου).

Από «τεχνικής» άποψης, αυτό που βλέπουμε σαν «ζωντανό» στον κινηματογράφο δεν είναι παρά διαδοχικές φωτογραφίες που εναλλάσσονται πολύ γρήγορα.

Και αυτό δημιουργεί την εντύπωση της κίνησης.

Γιατί απ’ τη μια η εντύπωση της εικόνας εξακολουθεί να διαρκεί ακόμα περίπου 1/16 του δευτερολέπτου πάνω στο οπτικό νεύρο και απ’ την άλλη το ανθρώπινο μάτι δεν μπορεί να δει πάνω από 24 φωτογραφίες το δευτερόλεπτο, εννοώ σαν φωτογραφίες. Αν βλέπει πάνω από 24 φωτογραφίες/δευτερόλεπτο δεν τις βλέπει πλέον σαν φωτογραφίες αλλά σε συνεχόμενη κίνηση.

Η μέλισσα π.χ. αντίθετα μπορεί να δει πάνω από χίλιες εικόνες το δευτερόλεπτο. Συνεπώς, αν μια μέλισσα τρυπώσει σ’ έναν κινηματογράφο δεν θα βλέπει την ταινία που βλέπουν οι άνθρωποι εκεί αλλά μια μεγάλη σειρά φωτογραφιών.

Εδώ στην Ελλάδα έχουμε ένα είδος κινηματογράφου που νομίζω είναι και παγκόσμια πατέντα: τον θερινό κινηματογράφο.

Βοηθάει βέβαια και ο καλός καιρός που έχουμε εδώ το καλοκαίρι, αλλά δεν νομίζω ότι οι ζεστές καλοκαιρινές νύχτες θα ήταν αρκετές αν δεν υπήρχαν μερικά άλλα πράγματα που δόξα τον Θεό νομίζω ότι τα έχουμε ακόμα.

Να, η αίσθηση της ασφάλειας και η αλέγκρα διάθεση που έχουμε ιδίως τα καλοκαιρινά βράδια είναι δύο απ’ τα πράγματα που μου έρχονται στο μυαλό.

Στα Τρίκαλα είμαστε τυχεροί γιατί έχουμε έναν «κλασσικό» θερινό κινηματογράφο, όπως τον εννοώ εγώ κλασσικό.

Βρίσκεται μέσα σ’ ένα πάρκο και ολόκληρο το συγκρότημα εκεί είναι ένας πολυχώρος πολιτισμού και αναψυχής.

Κοντά υπάρχει ένα ποταμάκι και, αν και τα νερά του δεν είναι ακριβώς τρεχούμενα και γάργαρα, μπορείς και ακούς το βράδυ τα βατράχια να κοάζουν στις όχθες του!

Γύρω γύρω είναι ανοικτός (αυτό εννοώ «κλασσικός θερινός», στη Σκιάθο π.χ. που είχα πάει, ήταν «αστικός θερινός», ανοικτός βέβαια από πάνω αλλά μέσα στην πόλη, κλεισμένος με έναν μαντρότοιχο).

Αλλά στα Τρίκαλα υπάρχουν φυτά γύρω γύρω στον φράχτη, καρέκλες με τραπεζάκια και ένα κανονικό μπαρ μέσα στον χώρο αυτό από όπου μπορείς να πάρεις μια παγωμένη μπύρα και να την απολαύσεις κάτω από το φεγγάρι και τ’ αστέρια, χαζεύοντας τη μεγάλη οθόνη.

Σε τέτοιες καταστάσεις σημασία έχει «το ταξίδι και όχι ο προορισμός», εγώ π.χ. ούτε που θυμάμαι ποια ταινία παιζόταν πριν κάμποσα χρόνια που πρωτοπήγα.

Και σε τέτοιες καταστάσεις σου έρχεται στο μυαλό το τραγούδι του Κηλαηδόνη, όχι για το αγιόκλημα και το γιασεμί αλλά γιατί «Φεύγουν τα καλύτερα μας χρόνια, ώρα με την ώρα βιαστικά…».