3 Σεπτέμβρη 1843 – 3 Σεπτέμβρη 1974 ή Η διακομμένη επανάσταση (μέρος ΙΙ)

Καθετί θα πρέπει να κρίνεται με τα δεδομένα της εποχής του, αυτό δεν πρέπει ποτέ να το ξεχνάμε.

Αν το δούμε με τα σημερινά δεδομένα, η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα εξακολούθησε και μετά το 1844 να απέχει πολύ από τη φιλελεύθερη αστική Δημοκρατία που ήθελαν πολλοί.

Στο νέο πολίτευμα η θέση του βασιλιά ήταν και πάλι κυρίαρχη.

Η νέα μορφή πολιτεύματος ήταν ηγεμονική, διαδοχική και κοινοβουλευτική.

Ο βασιλιάς εξακολουθούσε να ασκεί την εκτελεστική εξουσία και να είναι ο ανώτατος άρχοντας του κράτους: αυτός επικύρωνε νόμους, απένεμε βαθμούς στρατιωτικών, διόριζε και έπαυε δημοσίους υπαλλήλους.

Μοιραζόταν τη νομοθετική εξουσία με τη Βουλή και Γερουσία, τα μέλη της οποίας διόριζε ο ίδιος.

Ειδικά δε η Γερουσία θεωρήθηκε πολύ αμφιλεγόμενος θεσμός γιατί οι Γερουσιαστές, όντας διορισμένοι απ’ το βασιλιά και ισόβιοι, ήταν εκ των πραγμάτων πιστοί στον μονάρχη και κατά κάποιο τρόπο πρόσκομμα πολλές φορές στο έργο των εκλεγμένων βουλευτών.

Για να μην μιλήσουμε για τα όργια παρατυπιών σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις, τις διεφθαρμένες Κυβερνήσεις και πολιτικούς (πρωταθλητής ήταν ο Ι. Κωλέττης, αλλά ο συναγωνισμός για τον τίτλο του πρωταθλητή ήταν σκληρός).

Αλλά και ο ίδιος ο βασιλιάς σε πολλές περιπτώσεις παραβίαζε το σύνταγμα ξαναγυρνώντας τη χώρα στα χρόνια της απόλυτης μοναρχίας.

Όμως το γεγονός είναι ότι για πρώτη φορά η χώρα απέκτησε ένα σύνταγμα, έναν καταστατικό πολιτικό χάρτη ο οποίος καθιέρωνε την αρχή της διάκρισης των εξουσιών (αν και το πρόσωπο του μονάρχη ήταν κεντρικό στη νομοθετική και την εκτελεστική όπως είπαμε) και αναγνώριζε θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα, μεταξύ των οποίων, για πρώτη φορά, το απόρρητο των επιστολών και το άσυλο της κατοικίας.

Εκεί που η χώρα δεν είχε τίποτα, εκεί που η μοναρχία ήταν απόλυτη, μετά το 1844 κάτι είχε.

Και το απέκτησε αυτό το κάτι, θα σταθώ σ’ αυτό, αναίμακτα. Αυτό δείχνει κάποιους πρώιμους σπόρους πολιτικού πολιτισμού, έτσι δεν είναι;

*****

Ο Ανδρέας Παπανδρέου έγινε πρωθυπουργός το 1981 αλλά φυσικά η χώρα ούτε απ’ το ΝΑΤΟ έφυγε, ούτε απ’ την ΕΟΚ.

Συνθήματα όπως «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» εξακολουθούσαν να λέγονται σε κάθε ευκαιρία απ’ τους οπαδούς του ΠΑΣΟΚ αλλά φυσικά όχι απ’ τον ιδρυτή του.

Ήταν πρωθυπουργός πια και δεν μπορούσε να εφευρίσκει και να λέει συνθήματα έτσι, χωρίς κόστος.

Αντίθετα υλοποιήθηκε το σύνθημά του «Αλλαγή», αλλά τι είδους Αλλαγή;

Τώρα πια είμαι 40 χρονών (και βάλε), έχω φάει κάμποσες σφαλιάρες στη ζωή μου και αυτό μου δίνει πλέον την ευκαιρία να δω από μια άλλη οπτική γωνία τα (ίδια) γεγονότα που συνέβησαν καμιά 30ριά χρόνια πριν.

Είχε αλλάξει το σύστημα μετά το 1981. Ο περιώνυμος παπάς, ο δάσκαλος και ο χωροφύλακας του χωριού δεν έδιναν πια τα απαραίτητα πιστοποιητικά νομιμοφροσύνης, όπως τα έδιναν, απ’ ότι έλεγαν, παλιά.

Αυτά τα έδινε πια ο Πρόεδρος της τοπικής οργάνωσης του ΠΑΣΟΚ.

Και αυτός ο φτωχοδιάβολος σπάνια εκμεταλλευόταν τη θέση του για να πλουτίσει, όχι. Του αρκούσε η ηδονή της νεότευκτης εξουσίας.

Αλλά από λαμόγια (δεν μου αρέσει να χρησιμοποιώ τέτοιες λέξεις αλλά αυτό που έχει επικρατήσει να σημαίνει είναι αυτό ακριβώς που θέλω να πω) άλλο τίποτα και στη νέα τάξη πραγμάτων.

Εκεί που, όπως στη «Φάρμα των Ζώων», τα γουρούνια πήραν το πάνω χέρι και καταπίεζαν τα άλλα ζώα.

Απλά άλλαξαν τα λαμόγια, η λαμογιά παρέμεινε.

Στο πανεπιστήμιο ήμασταν μια χούφτα φοιτητές στη σχολή. Δεν είχαμε να χωρίσουμε τίποτα. Μαζί πίναμε καφέ, μαζί παίζαμε τάβλι και ηλεκτρονικά κ.λπ..

Και όμως μας έβαλε ο διάολος και κατεβήκαμε με κομματικά ψηφοδέλτια στις φοιτητικές εκλογές.

Η εποχή της πολιτικοποίησης βλέπετε, που άρχιζε απ’ το λύκειο με τα 5μελή και τα 15μελή.

Όφειλες να είσαι πολιτικοποιημένος που τότε σήμαινε κομματικοποιημένος.

Τι ξεφτίλα Θεέ μου… Να ήμασταν 60-70 φοιτητές σε όλη τη σχολή τότε;

Έπρεπε πάντως να γίνουν πολλά απ’ τα πράγματα που έγιναν.

Έπρεπε να αποκατασταθούν μεγάλα τμήματα της κοινωνίας που είχαν υποστεί διώξεις και ταπεινώσεις από το αυταρχικό μετεμφυλιακό κατεστημένο.

Έπρεπε να χτιστεί ένα κράτος πρόνοιας για όλους. Και πολλά άλλα πράγματα απ’ αυτά που πράγματι έγιναν.

Αλλά όλα αυτά έπρεπε να γίνουν με άλλο τρόπο.

Και όταν το νέο που έρχεται να αντικαταστήσει το παλιό είναι και αυτό στρεβλό, τότε είναι χειρότερο γιατί υποτίθεται πως έχει δει τα λάθη του παλιού και ξέρει τι να διορθώσει.

Και έτσι χάθηκε μια μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα μας.

*****

Στο πανεπιστήμιο είχαμε ένα βιβλίο που μου άρεσε πολύ και, σε αντίθεση με τα περισσότερα πανεπιστημιακά βιβλία, το διάβασα. «Το μεξικάνικο όνειρο ή η διακεκομμένη σκέψη» λέγονταν (συζητώντας με κάτι φίλους χθες συμφωνήσαμε ότι το «η διακοπείσα σκέψη» θα ήταν προτιμότερο στον τίτλο αλλά αφού ο τίτλος είναι «διακεκομμένη» τι να κάνουμε;) και ήταν ενός Γάλλου, του Λε Κλεζιό, που έγραφε και ωραία μυθιστορήματα.

Έγραφε λοιπόν εκεί για τους πολιτισμούς του Νέου Κόσμου και πως αυτό το πράγμα τερματίστηκε βίαια από τους Ισπανούς conquistadores.

Ίσως αν δεν τερματιζόταν έτσι απότομα, η συνεισφορά αυτών των πολιτισμών στον κόσμο να ήταν άλλη και διαφορετική να ήταν και η πορεία της ανθρωπότητας.

Έτσι αισθάνομαι, κατά κάποιον τρόπο και για την επανάσταση της 3^ης Σεπτεμβρίου 1843 και για την εμφάνιση και το ρόλο του ΠΑΣΟΚ στα πράγματα της Ελλάδας.

Και τα δύο αυτά φαινόμενα συνέβησαν, ταρακούνησαν την Ελλάδα, έφεραν κάποιες ανατροπές αλλά δεν έγιναν η αφετηρία εξελίξεων που θα μεταμόρφωναν, προς το καλύτερο, την Ελλάδα.